Jet ai Mahtai- Daw- (2).

Bum Chyangau

Du Kaba Sumlut Gun Maw sang lang dan ai hta- “Chyinghka kaba hpaw da lu sai”…..ngu ai gaw kaning re Chyinghka Kaba rai ta? 

Moi daw de gaw Chyinghka kaji ai. Ya gaw kaba sai. Moi gaw -“Saboi” n-tsa e Political Dialogue galaw na matu  kachyi mi pyi n-gazik, gap jahkring na chyu chyu  tsun. Teng sha nga yang- shawng gap ai mung shanhte, hpyen n-gun jat she  jat ai mung shanhte, Jahte tam ga law bai saw saw re mung shanhte Myen ni she re. Myen dap ni n-gun kaba hte wang shing grup da nna gap jahkring ga ngu ai  gaw-“Nanhte hpe anhte wang tawn sai.. Si n-kam hkam yang gaw- nanhte tsun ai hte maren,  Saboi ntsa  kaw bai hkrum ga”…ngu ai lachyum sha rai nga ai. Raitim teng sha arum ara si hkala ai gaw shanhte Myen ni sha re.  

                                                
N-dai zawn hpyen n-gun the shawng wang shingruptawn da ngut ai hpang she gap jahkring ga, Mung masa lam bawng ban ga ngu ai lam gaw - shanhte Myen ni n-tsa kaw na  shaga lu na matu hte (2008)- ning  Hkrang kata de garawt bang na  matu sha rai nga ai. Lam mi hku tsun ga nga yang- Sari  nau n-hkrat ai hku, Power nau n-yawm ai hku Lak nak jahkrat kau shangun mayu ai majaw rai nga ai. Kahtawk chyam yu ai lam rai nga ai. Raitim-Shanglawt KIA hpe sa kahtawk yang gaw- Pu Htum hta pyi grau sawng na re hpe  shanhte Myen ni n-chye nga ma ai. Shanhte shadu ai gaw- hpyen n-gun hte wang shing grup tawn n-na, Shinglet shaw dan, Myi shagan dan rai jang hkrit ya na zawn nawn nga ma ai.

                                          
 Raitim- hkrit ai n-sen n-pru jang, “N-dai Jinghpaw ni n-loi ai… Naw ahpyawp ra sai”…nga ai baw bai rai  masai. Shanhte jahkrit shama ai hpe mung -majoi shala chyai ai  hku lachyum bai gale kau sai re. Wau masu chyam yu ai lam rai nga ai. Dai majaw Myen hpe gaw- Majan Pa kaw mi rai rai, Saboi kaw mi hkrum hkrum, ganang kaw mi nga nga-  shanhte zawn  n-sen ja ja, hkat hkat ngu tsun shaga yang chyu she ram daw rai nga ai. Dai n-rai yang Baw pyi lung gabye mat wa ya na. Dai hpe tut dum ra na ga ai.

                                                
Moi de gaw- Maigan ni hpe sakse tawn ga ngu jang- shanhte a  Lagut Sari mahtang she hkrat mat na zawn zawn. Ratim ya gaw Miwa lapran Salang tai ya na hpe mung hkap la, UNFC hku nna mung tsun shaga lu wa sai re. Dai lam ni gaw kaja ai lam, Kaja ai mahtai maga de gale wa sai hpe mu mada lu nga ai.  

                                                
Gara hku mi nga nga- Miwa hpe N-ta madu shatai jang shanhte hpang maga Miwa ni  lawm na re ngu Myen ni shadu nga ma ai. Raitim Miwa ni gaw shanhte Myen ni hpe myi n-gyeng hku yu taw ai grai na sai re. Mali Hka Madim, Yakhaing Pipe Line, Letpadaung Magri Bum, Chiphwe Molybdenum Mine kaw du hkra  Miwa gaw Myen hpe shanhte byin mayu ai hku n-byin ai majaw Ladi sharat taw nga ai re. Dai hta grau nna, Obama hte jinghku bai hku wa, American hte Hpaga yumga lam ni bai bawkhte rai wa jang  Miwa gaw  Kraw kata hta- U Hkai kasha rim rawng da ai zawn nga hkam sha taw nga sai re.  

                                                            
Dai majaw 11-3-2013  ya shani na  Shweli Hpawng hta Miwa gaw- “ Mu ai n-rai? Ya nanhte ngai kaw bai du ra sai n-re ni....Dai majaw ngai tsun ai hpe madat mu”….nga nna shi hpang de gara hku ahpre bang la na ngu ai mahkrun lam hpe bai tam wa sai re. Dai lam ni hpe UNFC dat Kasa Colonel- Khun Okka hte Interview ai hpe maram yu yang chye na lu nga ai. 11-3-2013 ya shana Yuptung bawng ban  hpawng ngut ai hpang-

                                                           
 “Shana shabra ai Statement shapraw na hkyen lajang ai shaloi- Miwa Asuya hku nna shang chyinglau ai Intervene ni grai law wa ai majaw, kaga ahkyak ai lam ni hpe azin ayang shana shabra ai  lam n-galaw ai sha, ta tut galaw sa wa ra na lam ni hpe chyu  bawng ban jahkrum  lai wa sai lam- VOA hpe  tsun dan sai. Dai shana shabra ai ga hkum, ga si ni a lachyum hpe bai dinglik yu nna,  hpa baw Mahtai pru wa na re ngu ai hpe masam maram yu ra na rai nga ga ai. Jet ai Mahtai rai na kun? Nawn Wam mahtai rai na kun? Dai n-rai yang Sumri garawt gang sharen tawn ai Mahtai rai na kun?   

                                                                                                     
 Colonel- Khun Okka tsun ai hta-

“Ga hkum n-kau mi hpe bai sharai ya marit. Gara hku mahtang she rai ra ai… nga nna shang je bat  wa ai shaloi , lahkawng maga de na ni myit n-pyaw mat ma ai lam chye lu ai. Teng sha nga yang n-dai bawngban hpawng  gaw shanhte Miwa ni a lam n-re. Shanglawt KIA, Myen hte UNFC ni a lam she rai nna, Shi Miwa wa  hku nna- Myen mung hpe up taw ai Asuya  zawn nga  shang  tsun na lam hpa nnga  ai. N-dai Statement shapraw ai lam hte seng nna  mung shi hte myit hkrum dawdan da ai lam n-re ai majaw shi hpa shang tsun na ahkaw ahkang n-nga ai. Shi gaw- Nta Madu tai nna madat lawm, chye lawm na matu sha rai nga ai. Hpa majaw Miwa wa Power shang madun taw ai rai ta?

                                               
 Lachyum gaw- Myen Asuya hpe Miwa ni shingdu kaw na  jum tek tawn ai lam grai nan dan dawng nga sai re. Dai majaw Myen Dat Kasa ni  myit n-pyaw mat ma ai nga Khun Okka tsun ai lam rai nga ai. Myen ni gaw Ushoi shoi katut, shanhte Miwa ni a Ladi kaw na sha n-sa sa ai ni  rai ma ai. Dai majaw shanhte tsun ai  nau hkum madat. Ngai tsun ai mahtang she grau madung re…nga nna shang “Ahna” madun wa  ai lam rai nga ai. Dai majaw Myen ni gaw Mungkan a shawng e  gaya hkrum, myiman kaji ra mat manu ai. Shanglawt hte UNFC Dat Kasa ni chyawm - Miwa kaw na hpa mung n-sa hpyi sha, hpa Hka mung n-kap ai majaw  myiman kaji na lam kaga n-nga malu ai. Raitim Miwa a Power shang madun ai hpe gaw  kadai sa myit pyaw na i?    

                                                
Shanglawt Dat Kasa hte UNFC ni hku nna  Miwa hpe ni htep ai htingbu mungdan re majaw lahkawng maga rap shara nna shapri shanyem, shatsawm jahtap ya na hpe kam na ma ai re. Raitim Miwa gaw shi a akyu n-lawm wa na tai jang- n-dai Ga hkum ni hpe galai mu, Htawra hkum bang, n-dai hkum lang nga N-dan Madu shang tai wa sai re. “Sharam” hte “Woi” “Nga” garan sha n-htuk taw ai hpe “Prangtai” wa shang hparan ya ai zawn, shi Prangtai (Miwa) wa- yawng “Grawp” di  kau na masem taw nga ai re. Shaloi gaw Sharam hte Woi wa zen ra  na sai. Miwa wa shang je bat ai majaw lahkawng maga na myit n-pyaw mat ma ai… nga ai kaw sha jahkring kau n-mai sai.  

                                                            
Miwa gaw- Shanglawt KIA ni mi rai rai, Myen ni mi rai rai  shi hpe kam hpa na, shi kaw machyu taw nga na hpe sha ra nga lu ai. Shaloi she shi lu akrawk sha, lu manaw sha na n-rai ta? Raitim- ya, Shanglawt KIA hte Myen ni shada chye na hkat wa, Federal Hkrang byin wa n-na , Democracy de teng sha gale mat wa na hkyen jang  Miwa gaw myikaw ashun taw nga sai re. Dai majaw mung- gaya gayoi, n-chyi n-mu , Le-Htaw nga shang tsun  abrawp wa masai.  Democracy  gale mat jang Myen gaw American hte  pawng mat nna, Miwa gaw- Myen hpe tat kau ra sana rai nga ai. Dai hpe Miwa ni n-ja la, n-ra la nga malu ai.   

                                                            
Khun Okka matut tsun ai hta- “Raitim hkrum zup bawng ban ai lam n-kau mi gaw tinang nan tinang daw dan, tinang nan tinang myit hkrum (Miwa n-lawm ai sha tinang Mungdan kata na ni shada / Myen hte Shanglawt, UNFC ni shada) tinang nan galaw ra ai lam ni nga ai. (Maigan ni n-lawm tim, tinang a lagaw tinang tsap nna  galaw la mai ai lam ni nga sai.)

                                                            
Dai majaw (Soi nga yang Palin re hpe chye na hkat sai majaw), bawng ban ai lam ni ngut kre la lu sai. Raitim- Miwa kaw sa hkrup sai re majaw , shanhte myit pyaw hkra ga hkum, ga si ni  jat bang dat ya masai. Raitim tinang ( KIA, Myen,UNFC) kata hta kaja wa lu tawn da sai “Jet ai Mahtai” hpe manat tek nna, bungli matut galaw sa wa na lam…Khun Okka tsun nga ai.

                                                            
Dai -“ Tinang a lata hta  kaja wa lu tawn da sai hpe”…ngu ai gaw- Tinang a Lagaw hta tinang tsap, Tianang a Gam maka hpe tinang hparan la lu ai Federal ahkaw ahkang hpe tsun mayu ai lam rai nga ai. Dai majaw- Myen gaw Miwa hpe shingbyi taw  ai kaw na htingbren pru n-na, shi a lagaw hta shi tsap na hkyen taw sai re. Gara de htingbren pru na? American a Democracy ngu ai Mung masa lam de  rai nga ai. Dai majaw Miwa gaw- makau e  dung madat taw ai kaw nna, shi myit mada ai, shi byin shangun mayu ai Ga n-sen ni Shanglawt KIA hte Myen ni kaw na n-pru wa jang –le htaw nga rawt tsun, hkum pat wa sai re . Raitim Myen gaw Miwa hpe shingdu dat nna American hpang maga de Lagaw lahkam na matu myit tawn chyalu rai nga sai re. Dai majaw- UNFC ni gaw  ” Federal” hte seng nna  kaga lak san tsun n-ra mat ai sha, Du Kaba Sumlut Gun Maw sang lang dan ai hte maren-  “Chyinghka kaba hpaw da lu sai “… ngu ai  lam hpe mu mada lu nga ai.

                                                            
Interview hta e-  “ Dai majaw- ya lu tawn sai Just Statement kaw n-lawm ai kaga ahkyak ai lam ni hpe matut nna galaw sa mat wa na hku nna ngam da ga ai”………Kaga ahkyak ai lam ni nga ai hpa rai ta? Hpa majaw Miwa gaw dai hpe shana shabra na hkum pat taw ai rai ta? Mahtai gaw- Shanhte Miwa ni a akyu ara ni yawm mat wa  sana  hpe mu mada taw nga sai majaw rai nga ai.  Dai majaw, aten  garawt  n-na Myen mung kata  na shanhte Miwa ni  lu akrawk shaw la lu ai daram naw akrawk shaw, ahpu agung  la na matu Namnyan daw, Baw nu shachyai taw nga ai  rai nga malu ai.  Shana shabra ai lam hta n-lawm ai grau ahkyak ai kaga kata lam ni hpe mung Myen hpyen Asuya ni hte matut galaw sa mat wa na re lam - Khun Okka tsun ai.

                                                            
N-dai Simsa lam bawng ban ai hta- Jet ai Mahtai, Ngang kang ai Mahtai hpe lu shagrin la na matu- Mungkan Wunpawng Rap Daw U-N hte kaga Mungdan ni kaw nna mung, dam lada ai hku shang lawm hparan ya na matu UNFC Dat Kasa ni hte Myen hpyen Asuya ni  ra sharawng ai lam chye lu ai. Raitim- dai zawn Mungkan mungdan shagu de na shang lawm wa na hpe Miwa gaw  ra sharawng ai lam n-nga ai.Raitim ahkyak ai gaw- Miwa mi ra ra, n-ra ra , U-N hpe lapran Salang shatai, EU hte England, American ni hpe garum hpyi nna ngang kang ai, Jet ai Federal  Mungdan hpe  lawan ladan gaw de la ra na saga ai. Sam  SSPP  Dat Kasa Colonel Sai Thoo tsun ai hte maren, n-dai lam gaw anhte a Dinghku kata na lam re majaw- Tinang a Gam Maka hpe tinang daw dan, hparan, jahkrup, shara la ra na ten mung rai nga sai re. Dai majaw maigan ni a  U shoi shoi, hkang reng , matsun ai  lam ni hpe madat taw na lam kaga n-nga sai.  

( Daw- 3- de bai matut hti ga)