ကခ်င္စစ္ပြဲမ်ားအၿပီး လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး - လဖိုုင္

လုုိင္ဇာ

လဖိုုင္ 

ဧရာဝတီ ေဆာင္းပါး

Apr 17, '13

ကခ်င္ျပည္နယ္ စစ္ပြဲေတြ အၿပီး အခုႏွစ္ မတ္လ ၁၈ ရက္ေန႔က ျပန္ဖြင့္ခဲ့တဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ႀကီးနား – ဗန္းေမာ္ လမ္းဟာ မုိင္ ၁၂၀ ေလာက္ ရွည္ၿပီး ဗန္းေမာ္ကေန မနက္ ၉ နာရီခြဲထြက္မယ္ဆုိရင္ ျမစ္ႀကီးနားကို ညေန ၅ နာရီခြဲေလာက္ ေရာက္ပါတယ္။ ဗန္းေမာ္ – ျမစ္ႀကီးနားလမ္း စည္တယ္ဆုိတာ လုိင္ဇာေၾကာင့္ ျဖစ္ၿပီး လုိင္ဇာ “အ” သြားခ်ိန္မွာေတာ့ ခရီးသည္ အသြားအလာက်ဲၿပီး တေန႔ကိုကား အစီး ၂၀ ေလာက္ပဲ ထြက္ႏုိင္ပါေတာ့တယ္။ ျမစ္ႀကီးနား – ဗန္းေမာ္လမ္း ျပန္ဖြင့္ဖုိ႔ကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ေတြ႔ဆုံပြဲေတြမွာကတည္းက KIO (ကခ်င္လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႔) က တုိက္တြန္းခဲ့တာပါ။

“လုိင္ဇာလမ္း ပြင့္စဥ္တုန္းကေတာ့ မေရမတြက္ႏုိင္ေအာင္ေပါ့။ ျမစ္ႀကီးနား – လုိင္ဇာ ေန႔ခ်င္းျပန္၊ တခ်ိဳ႕ဆုိ ၃ ေခါက္ျပန္ၾကတာ။ မတ္လ ၁၈ ရက္ စဆြဲတုန္းက ၆ စီးနဲ႔ ျပန္စတာ အခုေတာ့ အစီး ၂၀ ၀န္းက်င္အထိ တုိးတက္ ဆြဲႏုိင္လာပါၿပီ” လုိ႔ ျမစ္ႀကီးနား မထသ မွ ဘ႑ာေရးမႉး ဦးဉာဏ္လင္းက ေျပာပါတယ္။

ဟုိင္းလတ္နဲ႔ဆုိ အရင္က ၅ ေထာင္က်ပ္ပဲ က်ေပမယ့္ အခုေတာ့ ၈၀၀၀ က်ပ္ေလာက္ကုန္ပါတယ္။ ဗင္ကားဆုိရင္ေတာ့ ၁ ေသာင္းခြဲလို႔ သိရပါတယ္။

လူသြားလူလာ နည္းတုန္းမုိ႔လုိ႔ လုိင္းဆြဲတဲ့ကားေတြကုိ မ.ထ.သ အေနနဲ႔ ဂိတ္ေၾကး မေကာက္တာ၊ ကားခ အျပည့္အ၀ ရေအာင္ ပံ့ပုိးေပးတာေတြ ရွိပါတယ္။ ျပည္နယ္အစုိးရ အေနနဲ႔ကေတာ့ သီးသန္႔အကူအညီ အစီအစဥ္မ်ိဳး မရွိဘဲ ကားသမားေတြကို ကူညီေစာင့္ေရွာက္ဖုိ႔ မွာထားတာေလာက္ပဲ ရွိပါတယ္။

လုိင္ဇာကေန ျမစ္ႀကီးနား ဆင္းခ်င္တယ္၊ ဗန္းေမာ္ကို ဆင္းခ်င္တယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ျပည္တြင္းလမ္းကေန သြားလုိ႔မရပါဘူး။ တ႐ုတ္ျပည္ကေန ပတ္ၿပီးသြားရပါတယ္။ အရင္က နာရီပုိင္းေလာက္သာ ၾကာတဲ့ခရီးေတြက ညအိပ္ရတဲ့ ခရီးရွည္ႀကီးေတြ ျဖစ္သြားပါတယ္။ အခန္႔မသင့္ရင္ လြယ္ဂ်ယ္မွာ တည၊ ဗန္းေမာ္မွာ တည အိပ္ရသည္အထိ ျဖစ္သြားႏုိင္ပါတယ္။ လြယ္ဂ်ယ္ကေန မနက္ ၇ နာရီ ထြက္တဲ့ကားက ဗန္းေမာ္ကို ေန႔လည္ ၁ နာရီေလာက္မွ ေရာက္ပါတယ္။ ဗန္းေမာ္ – ျမစ္ႀကီးနား ကားက မနက္ ၉ နာရီခြဲေက်ာ္ရင္ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ဗန္းေမာ္ – ျမစ္ႀကီးနားကား မီခ်င္ရင္ေတာ့ မနက္ ၄ နာရီေလာက္ လြယ္ဂ်ယ္ကေန ဆုိင္ကယ္ကယ္ရီနဲ႔ ဆင္းရပါတယ္။

လြယ္ဂ်ယ္ – ဗန္းေမာ္လမ္းဟာ ေတာင္တက္ေတာင္ဆင္းလမ္း ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၁ နဲ႔ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ေတြမွာ တုိက္ပြဲ အႀကီးအက်ယ္ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ေနရာေတြမုိ႕ ကတုတ္က်င္းရာေတြကေတာ့ လမ္းေဘး ၀ဲယာမွာ ရွိေနတုန္းပါပဲ။ အရင္က အစုိးရစစ္တပ္ မရွိခဲ့ဲတဲ့ ကုန္းေတြ၊ ကမူေတြမွာ စစ္တပ္က ေနရာယူၿပီး တပ္ၿခံကာ ထားပါတယ္။ လမ္းတေလွ်ာက္လည္း လူမရွိတဲ့ရြာေတြမွာ အစုိးရစစ္သားေတြက ေနရာယူထားပါတယ္။ ရြာတရြာမွာ အနည္းဆုံး တပ္ခြဲတခြဲေလာက္ရွိၿပီး လမ္းတေလွ်ာက္မွာလဲ ေတာေတြေတာင္ေတြထဲမွာ ေနရာယူထားတဲ့ တပ္စိပ္ေတြကိုလဲ ခပ္စိပ္စိပ္ ေတြ႔ရပါတယ္။

လမ္းတေလွ်ာက္က စစ္ေဘးဒုကၡသည္ေတြ အေနနဲ႔ကေတာ့ ရြာျပန္ခ်င္ေပမယ့္ မုိင္းေတြ ရွိေနေသးတာေၾကာင့္ ျမျပန္ရဲဘူးလုိ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ လူမူေရး၀န္ႀကီး ေဒၚေဘာက္ဂ်ာက ေျပာပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြကို ကူညီေနတဲ့ ကခ်င္ႏွစ္ျခင္း ခရစ္ယာန္အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (KBC) က ဆရာဘရန္မုိင္ကလည္း “ျပန္ခ်င္တဲ့ ဒုကၡသည္ေတြရွိေပမယ့္ ကုိယ့္လုံၿခဳံေရးကုိယ္ တာ၀န္ယူရမယ္ ဆုိေတာ့ ဘယ္သူမွ မျပန္ရဲၾကေတာ့ဘူး” လုိ႔ ဆိုပါတယ္။

စိန္လုံေက်းရြာမွာေတာ့ ကခ်င္ေရွ႕တန္းေရာက္ စစ္သားမ်ားရဲ႕ ေကာင္းမူဘုရားေစတီ တည္လက္စကို ေတြ႔ရပါတယ္။ မတ္တပ္ရပ္ ႐ုပ္ပြားေတာ္ျဖစ္ၿပီး ေတာင္ကုန္းျမင့္ေပၚမွာမုိ႔လုိ႔ အထူးပဲ ၾကည္ညိဳဖုိ႔ ေကာင္းပါတယ္။ ဘုရားေစတီသာ ၿပီးသြားရင္ေတာ့ လြယ္ဂ်ယ္ – ဗန္းေမာ္ ခရီးသြားေတြ ခရီးတေထာက္နားရင္း ဘုရားဖူးႏုိင္ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

လြယ္ဂ်ယ္ – ဗန္းေမာ္ လမ္းက ဗန္းေမာ္ – ျမစ္ႀကီးနား လမ္းထက္စာရင္ သြားရလာရတာ စိတ္ခ်မ္းသာဖုိ႔ ေကာင္းတယ္လုိ႔ ေျပာႏုိင္ပါတယ္။ မီး႐ိႈ႕ခံထားရတဲ့ရြာေတြက ဗန္းေမာ္ – ျမစ္ႀကီးနား လမ္းမွာေလာက္ မမ်ားပါဘူး။ တခ်ိဳ႕ရြာေတြမွာေတာ့ သတၱိရွိတဲ့ရြာသားေတြ ၁ ေယာက္စ ၂ ေယာက္စ ျပန္ေတြ႔ေနရပါၿပီ။

ဗန္းေမာ္ – ျမစ္ႀကီးနား လမ္းမွာေတာ့ မီးရႈိ႕ထားတဲ့ရြာေတြ မ်ားသလုိ အစုိးရစစ္သားေတြလည္း ပုိမ်ားပါတယ္။

စိတ္ဆင္းရဲဖို႔ အေကာင္းဆုံး ျမင္ကြင္းကေတာ့ နန္ဆန္ယန္ ေက်းရြာ မီးေလာင္ျပင္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တိုက္ခံအိမ္ေတြ ၿပိဳပ်က္ေနသလုိ သစ္သားအိမ္ေတြကလည္း အိမ္တုိင္ပဲ က်န္တဲ့အထိ မီးေလာင္ရာခ်ည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တေလာက နန္ဆန္ယန္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းက ေက်ာင္းထုိင္ဆရာေတာ္ရယ္၊ အရပ္သားေတြရယ္ ေပါင္းၿပီးေကာက္တဲ့ စာရင္းအရ မီးေလာင္အိမ္ေျခ ၆၀၀ ေက်ာ္ပါတယ္။ အေကာင္းက်န္တဲ့ အိမ္ကေတာ့ လက္ခ်ိဳးေရလုိ႔ ရပါတယ္။ အရပ္သားေတြအိမ္ မီးေလာင္ကုန္ေပမယ့္ အစုိးရ႐ုံးေတြကေတာ့ အေကာင္းအတုိင္း ရွိေနတုန္းပါပဲ။ စစ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ မွတ္တမ္း ႐ုိက္ခ်င္သူမ်ား အတြက္ကေတာ့ ႐ုိက္ခ်က္ေကာင္းေတြ ရမယ့္ရြာပါ။

ကားလမ္းတေလွ်ာက္ ရြာစဥ္ေတြမွာေတာ့ ဟင္းလင္းပြင့္ေနတဲ့ အိမ္ေတြ၊ လူတရပ္ေလာက္ထူတဲ့ ျမက္ပင္ေတြ၊ အုိေဆြးလုိ႔ တ၀က္တပ်က္ ၿပိဳက်ေနတဲ့ အိမ္ေတြခ်ည္းပဲ ရွိပါတယ္။ တစင္းလံုး အကုန္ပ်က္ေနတဲ့တံတား၊ အေပါက္ျဖစ္ေနတဲ့ တံတားေတြကုိေတာ့ ျပည္နယ္အစုိးရက ျပဳျပင္ဖုိ႔ ျပင္ဆင္ေနတယ္လုိ႔ ျပည္နယ္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး၀န္ႀကီး ဦးကမန္းဒူေနာ္က ေျပာပါတယ္။

“တံတားအားလုံး ၁၉ ခု ေလာက္ရွိပါတယ္၊ အစအဆုံး ျပင္ရမယ့္ဟာရွိသလို နည္းနည္းျပင္ရမဲ့ဟာ ရွိပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ကားေတြက တံတားေအာက္ လမ္းလႊဲကေနပဲ အဆင္ေျပသလုိ သြားေနၾကပါတယ္။ ျပည္နယ္ အစုိးရအေနနဲ႔ ျပင္ဖုိ႔စီစဥ္ထားပါတယ္။ လတ္တေလာ အထိကေတာ့ ၂ ခု ျပင္ထားၿပီးပါၿပီ” လုိ႔ သူကေျပာပါတယ္။

ဗန္းေမာ္ – ျမစ္ႀကီးနားလမ္းကို သြားရင္ေတာ့ ရိကၡာစုိ ရိကၡာေျခာက္ အစုံအလင္နဲ႔ ျပည့္ၿဖိဳးသန္႔ျပန္႔တဲ့ အစုိးရစစ္သားေတြကို ေနရာတကာမွာ ေတြ႔ရမွာပါ။ တခ်ိဳ႕ ဖရဲသီးကားေတြ ျဖတ္တဲ့ေနရာမွာ က်တဲ့သူေတြကေတာ့ အျခားသူေတြထက္ ပုိၿပီး အူစုိပါတယ္။ ဗန္းေမာ္ – ျမစ္ႀကီးနား ကားလမ္းတေလွ်ာက္ ခရီးသည္ စာရင္းေပးရတဲ့ ဂိတ္ ၃၀ ေက်ာ္ ရွိပါတယ္။ စုိးရတပ္သားေတြကေတာ့ ေအးေအးေဆးေဆးပါပဲ။ ကာတြန္းဖတ္သူ၊ ေရဒီယုိနားေထာင္သူနဲ႔ သက္သာ အေနအထားမွာ ရွိေနပါတယ္။ ဗန္းေမာ္ – ျမစ္ႀကီးနား လမ္းပုိင္းမွာေတာ့ အစုိးရ စစ္သားေတြက ဂါးရာယန္ထိ လမ္းေတာက္ေလွ်ာက္ ေတာထဲမွာေရာ၊ လမ္းေဘး၀ဲယာမွာပါ အျပည့္အ၀ ေနရာယူထားပါတယ္။

လမ္းမွာ အစစ္အေဆးကေတာ့ ထင္တေလာက္ မမ်ားပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ၁/ နံပါတ္နဲ႔ ကခ်င္နာမည္ဆုိရင္ေတာ့ တျခားသူေတြထက္ ထူးၿပီး စစ္ပါတယ္။ စီးလာတဲ့ကားမွာ ကခ်င္အမ်ိဳးသမီး ႏွစ္ေယာက္ပါလုိ႔ သူတုိ႔ကို အထူးအာ႐ုံစုိက္ၿပီး စစ္ပါတယ္။ တျခားလူေတြကိုေတာ့ မွတ္ပုံတင္ပဲ ၾကည့္ပါတယ္။ ခရီးသြားစဥ္တုန္းက သႀကၤန္နီးတဲ့ ကာလမို႔ အိမ္လြမ္းတဲ့ အစုိးရစစ္သားေတြက သူတို႔ စစ္ေဆးေရးဂိတ္ ေရာက္လာတဲ့ ကားသမားေတြကို သႀကၤန္သီခ်င္းမဖြင့္ဖုိ႔ ေတာင္းဆိုၾကပါတယ္။

ဗန္းေမာ္ – ျမစ္ႀကီးနားလမ္း ဖြင့္တယ္ဆုိေပမယ့္ တကယ့္ဆုံခ်က္ျဖစ္တဲ့ လုိင္ဇာကေတာ့ ဗန္းေမာ္ – ျမစ္ႀကီးနား ခရီးစဥ္မွာ ပါ၀င္လုိ႔ မရေတာ့ပါဘူး။ လဂ်ားယန္ဂိတ္ကို အစုိးရစစ္တပ္က ပိတ္ထားဆဲ ျဖစ္တာေၾကာင့္ လုိင္ဇာကို ဗန္းေမာ္ – ျမစ္ႀကီးနား ကားေတြ ၀င္လုိ႔မရပါဘူး။ ေဒါ့ဖုန္းယန္ – လုိင္ဇာ လမ္းပုိင္းကိုလည္း မုိင္းေတြ ရွိေနေသးတယ္ ဆုိၿပီး ပိတ္ထားဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဗန္းေမာ္ – ျမစ္ႀကီးနား လမ္းဖြင့္တယ္ဆုိေပမယ့္ လုိင္ဇာၿမိဳ႕နဲ႔ ဘာမွ မဆုိင္ပါဘူး။ ရွင္းေအာင္ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ပုံမွန္လမ္းေၾကာင္းက ဗန္းေမာ္ – လုိင္ဇာ – ျမစ္ႀကီးနား ျဖစ္ေပမယ့္ ၾကားက လုိင္ဇာကို ခ်န္ထားၿပီး ဗန္းေမာ္ – ျမစ္ႀကီးနား လမ္းကိုသာ ဖြင့္လုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗန္းေမာ္ – ျမစ္ႀကီးနား လမ္းဆုိတာက လုိင္ဇာ ကုန္သြယ္ေရးေၾကာင့္ အဓိက စည္တာျဖစ္ၿပီး လမ္းတေလွ်ာက္ရြာစဥ္ေတြက လူေတြ သြားသြားလာလာေၾကာင့္ အရင္ ျဖတ္သြားျဖတ္လာ မ်ားခဲ့ေပမယ့္ ကုန္သြယ္ေရး မလုပ္ႏုိင္ၾကတဲ့ အခါ၊ လမ္းတေလွ်ာက္ ရြာစဥ္ေတြက စစ္ေျပးၾကတဲ့အခါ လမ္းကို အသုံးျပဳသူ နည္းသြားရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗန္းေမာ္ – ျမစ္ႀကီးနား လမ္းဖြင့္လုိ႔ အစုိးရအတြက္ ႏုိင္ငံေရးအျမတ္ ထြက္ေပမယ့္ တကယ့္ေအာက္ေျခ ျပည္သူမ်ား အတြက္ကေတာ့ ကုန္ေရာင္းကုန္သြယ္လည္း လုပ္မရ၊ ကားခကလည္း ေစ်းတက္၊ စစ္ေျပးေတြလည္း ရြာေတြကို ျပန္မရဘဲနဲ႕ အက်ိဳးမမ်ားလွပါဘူး။

ကားသမားေတြလည္း ျမစ္ႀကီးနားကေန ဗန္းေမာ္ျပန္တက္ရင္ ကားအလြတ္ခ်ည္းပဲ မတက္ရဖုိ႔ အေတာ္ကို ႀကိဳးစား ႐ုန္းကန္ေနရပါတယ္။ ျပန္တက္ရင္ လူမရတာကေတာ့ ေခါင္းအစားဆုံးပဲလို႔ ကားဆရာေတြရဲ႕ အေျပာကေတာ့ အပုိမဟုတ္ပါဘူး။ တကယ္လည္း ဗန္းေမာ္ ျမစ္ႀကီးနားလမ္းကို သြားရဲတဲ့သူ၊ သြားမယ့္သူေတြ ရွားေနတုန္းပါပဲ။ ဗန္းေမာ္ ျမစ္ႀကီးနားလမ္းႀကီး အရင္လုိ စည္ပင္၀ေျပာဖုိ႔ကေတာ့ လုိင္ဇာလမ္းဖြင့္ဖုိ႔နဲ႔၊ ဗန္းေမာ္ – နမ္းခမ္းလမ္း ဖြင့္ဖုိ႔ လုိလိမ့္မယ္လို႔ မ.ထ.သ က တာ၀န္ရွိသူ ဦးဉာဏ္လင္းက ေျပာပါတယ္။