April 07, 2013

"Nam Mali Kata Na N'htoi" Shapraw Ai Wa A Numhtet Ga - Bunghkaw


Manam Nawja ( Bunghkaw) 
Apr 7, 13 
Chiang Mai

Jinghpaw Prat Zau Bawm (Gauri Pan Lawng) ngu ai mying,  gumhkawng laiwa sai shaning kru shi ning aten ladaw hpe dep hkap ai Wunpawng sha ni gaw yawng nayu chye yu na ma ai. Hpa majaw nga yang shi galaw ai magam bungli ni hta myit sadi dung dung hte kup tsup ai hpaji hte shadan shapra lu ai akyu rai nga ai.


Dai aten hta ngai shi hpe mu hkrum ai raitim makaji langai mi hku ningmu kaba hte grai arawng la lai wa yu sai. Dai shi a lai buk hpe n tak ai n gingdan ai hte lu shapraw ya ai ahkang bai lu ai majaw mung galang bai tinang nang aw law let kabu taw nga ai.
             
Shi a ningrum ningtau jan mung dai aten hta May Nang Bawk nga yang gadai mung chye ai. Dai dan hkung ai mying gaw  Yanggung ga de du hkra hkum shingyan tsawm shing jawng poi hta nambat lu yu ai majaw re Lahtaw kasha re hpe gaw ya du hkra n chye May mying lu mat wa mat sai rai. Kahpu mung dai hte maren jinghpaw ma na langai sha rai yu ai n bungli gawt ai pilot re majaw Pilot Zau Mai mying hte danhkung arawng hpe mare ning htawn na ni gaw pilot amyu hku shadu taw ma ai.ingalik hkawhkam gaw myen mung hte jninghpaw sam ni rai nga ai bumga masha ni hpe shanglawt jaw ai hpang paliman dimo karasi asuya U NU a pratkaw e jinghpaw ma ni bungli garan galaw bang wa sai.
                 
Tiinang a mung dan ahkaw ahkang hku up hkang na re majaw hpaji chye ai, zet kung ai jinghpaw ma ni jak, lam, mahkrai, hkai sun, mung masa, uphkang bungli ni kaw zau bawm gaw shi kunghpan ai myen Inglik jinghpaw laika ni hta lit la ai wa langai mi rai nga lu ai.
                   
Dai zawn jinghpaw du salang ni ramma ni lit la sha tsam hpangai prat nga yu wa sai hpe Zau Bawm gaw Jinnghpaw Prat  ngu gwi gwi n dau ganawt hpang dat nu ai. Jinghpaw Prat shi laika garai n pru ai ten hta mung myen laili laika ninghkring ni she mau hkra shi myen ingalik laili laika hpaji ni shapraw dan nu ai. Amyu langai galu kaba na hte n mat n yawm wa na gaw lai ka hte htunghking machye machyang, myusha lamyan ni hpe hka nu lwi ai zawn lahkrip shara ya  yak ai bungli hpe shi lada ai lit rai nga ai.
                       
Dai prat hta jinghpaw ni kaw na myenmung "sarpe asi ayone" kaw hpung masha (member) shanglawm letl lu kayau kanawn mazum ai hpe shi gaw madang tsaw ai kaw lawm nga ai rai
                     
Gauri Pan Lawng laika mying hte sum roi sum rai ga shagawp laika ga gale shagun laika ni shi a simani ngawn pyaw ai, sumru ailam shdan chye ai hpe mare buga na kaji kaba ni yawng gaw kabu gara hte hti pyaw chyai lai wa sai rai. Grau n na "Hkrima hpe shagun dat ai laika " gaw ya du hkra hkra du lai wa sai ni a mung shahta ai kaw marit maroi tsun chyai lai wa sai. Shagun laika kadun sha rai tim shil a ka du ai hte hkrima hpe shawng tam lai wa sai.


                       
Dai aten hpawa gaw jinghpaw ni meso pota mia (ya Irak, Arab) mungdan hta lai Germany, U Ropa Ingland du hkra Majan kaba  1 (World War I ) kaw maigan amyu ni hte gasat ngut n na wa hkring sa ai ni law nga ma ai. Galang bai wunpawng la ni n ta ga hkringsa ai nau n na shi yang Mungkan Majan kaba 2 bai hpang magang wa sai rai. Dai majan gaw myen mung hpe Japan ni Igalik ni hpe gawt shale kau n na  majan sum mat sai rai up sha kau na hpe Ingalik American hte myit hpawn hpyen hpung (allience) 101 USA, Kachin Rangers,  leui (Levy), Chindits nga dap ni kaw jinghpaw ni laja lana di n na gasat shachyut ai hpe japan ni n dang hkam majan sum mat sai rai.
                             
Gauri panlawng gaw dai aten hpawa ni hpe shawng hpang  dep hkap jinghpaw ni majan hta arawng satang hkung ai prat ni hpe pu pu le le chye chyang ai wa rai nga ai. Dai majaw Lawdan Zau Bawm gaw myit masa madang tsaw ai hte maren jinghpaw ni a "Jinghpaw Prat" hpe tsaw ra myit majing myit kraw lawang kaw nan dit jun da n na shi chye ai hpaji hparat garan gachyan mayu ai wa  nan rai nga ai.
         
Anhte jinghpaw ni laika lu ai hpang sara kaba Hanson a runggawk kaw sara kaba Labya De hte shaning law law editta galaw n na Kachin News shi laika hpe Nam Hkam mare kaw shapraw lai wa yu sai. Dai Nam Hkam mare kaw Dr. Gordon Seagrave a tsirung kaba nga ai. Dai aten hpawa na jinghpaw num, kayin, sam, myen num ni dai tsirung kaw tsi sarama galaw, tsihpaji hkaja shatsam la lu ma ai. Dai tsi sarama ni gaw No.2  mungkan majan byin wa ai shaloi Dr Seagrave hte rau bai majan pa kaw akyu grai sung sha ai hpe American ni masat  shagrau chyeju dum nga ma ai. Dai zawn tsi gawn sarama sarawun hpaji shatsam lu ai gaw lahta na Kachin News shi laika a chyeju mung rai na lam hpe n dai laika gale ai Zau Bawm gaw jinghpaw ga hku pra pra dan dan chyena hkra ka gale da ai hpe mu lu nga ai.

N dai laika hpe inglik hku ka lajang da ai, Dr. Gustat A. Sword gaw sara kaba Hanson jinghpaw ga ni hkan  du gawan hkawm ai shaloi sara kaba a makau htep htep hkan lawm let magam bungli hka-ja ai hte hpawn kanawn ding nawm  lawm taw nga ai.raitim sara kaba  sword gaw jinghpaw ni hte seng ai jinghpaw ga ,alai alen, ginra ni hte gasawt ai aten naw kadun ai aten hta ka da ai rai n na ,..inglik mai gan masha ni hti yang gaw chye na ai rai tim jinghpaw ni a matu gaw gaw, n dai manu dan , lachyum sung la ai akyu sharawng hpaji la ra ai hpe Lawdan Zau Bawm gaw, myitdik lu hkra  shi a atsam nga manga myit daju jung let ka gale da nu ai.

           
Dr. Hanson gaw maigan sasana magam sharawt hpung "laymen missionary movement" magam hta sha n ga, mungkan ting hkap la ai PH.D. dazik lu shagrau hkam ai wa re hte maren Jinghpaw Wunpawng amyu ni a  machye machyang galu kaba lam rawt jat lam hta  "magam amyu hkrang" hta manoi dahprang n na grau kaba hkikhkam ai bungli hpe lu hpang da ya sai. Dai bungli ni gaw jinghpaw ni hta akyu rawng ai zawn sara kaba shi ad ai daw buga sweden, urope, amerika  mung de bai n htang wa ai shaloi laga  gira maigan sasana ni a lapran lak lai ai mau hpa hpaji la-ra ai, sasana n htoi lu jaw shabra ai hpe " Ligtht In the jungle" (laika ka ai wa) grai kabu let lu hkap la ai hku sakse hkam ma ai.
  
Dailam hpe asan pra pra danleng hkra daini anhte lu hti nga ai jinghpaw wunpawng sha ni laika gale ai wa a  ga da-hkum, ga matsun, ga masa,  hpaji ni hpe gaw  nachying chyeju dum ai lam, dani na sasana labau hte, jinghpaw laili laka hte jinghpaw laika ginshi  buk langai mi hku sharin la, mai hkap la ga ai. N dai laika hpe atsawm hti taw nga ai shaloi shi a myit hkam sha lam shingran ni gaw Dr Sword hte Zau Bawm wa rau jawm ka da ai  re ngu  chye  na hkamsha na rai ma ai. Dai gaw shi a atsam dat ka gale ai kaw kung zet chyechyang ai hpe gaw shagrau n ma rai na ga ai.
    
Jinghpaw ni a shiga matut mahkai media  bungli hta shi editor galaw ai "Shawa Ningja " "Jinghpaw Prat " shi laika ni hpe galaw hpangda ai amu hkrang 1977 100 ning jaw masat hta " CHYALAI HKRIDUN" dazik hpe nachying gingdan shgrau ai hpe lu hkap la nu ai.
               
Prat ni gade galai shai wa tim Jinghpaw Prat Zau Bawm "Gauri Pan Lawng" hten dai laika buk "Light in the jungle"  namali kata na ning htoi gaw htoi tu nga na sha rai na re. Karai wa ra sharawng awng ai bungli magam hta kabu awlaw lawm ga ngu n na hkung ga la ra let numhtet gatsun dat ai law.


"Nam Mali Kata Na N'htoi" hpe bai dip shapraw shabra na matu bai shakut hpang wa sai lam n lu ai. (N-GUN JA WA)

No comments:

Post a Comment