NINGBAW KABA MARAN BRANG SENG A LABAU (DAW -1 ) - NAHPAW KAW MAI

MA PRAT

1. Maran Brang Seng A Ru  Sai

Ningbaw kaba Maran Brang Seng gaw, Jinghpaw Wunpawng amyu lakung kaw na "Nshang Ran" la wa rai nga ai.  Shi a aru asai hpe lawu e ka matsing da ai hte maren chye lu ai.

Manmaw Ginwang, Gauri Krung, Bumwa ngu ai mare hta, Slg: Maran Tang hte Hpm: Nangzing Doi yan gaw, lawu de mying rawng ai kashu kasha hpe shangai shaprat da ma ai.

Shadang sha ni:-

(1) La N-Gam, Maran Kum Hpang (Ningbaw Kaba a Kawa)

(2) La N Nawng, Maran Ebbyu (Rev. Ebbyu, 1951-60 KBC Amu Madu Shawng galaw hpang ai wa)

(3) La Nla, Maran Brang Doi (Du Sat yam nga Sarawun) - Hka hkawng du wa Maran Brang Shawng a Kawa re

Shayi sha ni:-

(1) Ma Kaw, Maran Ji Jan (Lasi Balawng jan) - Srm: Lasi Bu yan nau ni a kanu

(2) Ma Roi, Maran Doi Bu ( Lawdan Zau La jan) - Lawdan Zau Bawm (Jinghpaw Prat) yan nau ni a kanu re.

Ningbaw Kaba Brang Seng a kawa slg: Maran Kum Hpang gaw kawa jau jau si mat ai majaw,  Jawng nnan sha naw lung hpang wa yang, asak 16 ning hta makyin jinghku ni num la ya nna, hkauna htu let kanu hte nta masha ni hpe bau maka wa sai. Shi gaw dinghku 5 lang de sha ai. Shawng na num gaw, Malang Kaw Ti ngu ai jan wa rai nhtawm, Maran Gam, Maran Naw, Maran La Seng ni hpe shaprat da ya nna si mat wa sai. Hpang na num gaw gaw Nangzing Lu ngu ai jan rai nna Shadang sha Maran Seng Tu (Manmaw Je Ing) hpe shaprat da ya sai.

Slg: Maran Kum Hpang gaw, Htawm de shing rai hkauna htu let sha, ganing rai kundinghku hpe n lu bau wa sai majaw Ka-ni hpaga rawt mat wa ai. 1925 ning hta, shi a Ka-ni hpe Inggalik asuya e rim la kau ya nna, shi gaw Muguk ga de hprawng yen hkawm mat wa sai. Muguk  ga e Hpung Up Sara Kaba Zau Sa ngu wa shi hpe hkap lakawn da ai. Muguk ga e 1928 ning de hkra, 3 ning tup nga kau da ai hpang, 1929 ning hta Ura Seng Maw ga de du lung mat wa wu ai. 1930 ning hta 3 lang ngu na dinghku hpe bai wa de sai. Dai gaw, Ura Seng Maw ga, Lama bum na Marip lama kasha Hpawa Lu ngu ai re. Hpawa Lu gaw, 1931 June 16 hta, Hpakant mare, Nma yang ngu ai Kahtawng kaw, Jinghpaw Wunpawng Mungdan, Shanglawt Hpung a No. 2 Ningbaw Kaba tai wa na Shadang ma Maran Brang Seng hpe shaprat dat wu ai. (Shi a ka matsing buk hta, kanau shi hpe lu ai shaloi, chyu n rawng nna, tsa pyi hte shat maya ka-i la nhtawm, bau maka wa ai re lam kanu tsun dan ai nga, ka matsing da ai hpe mu hti lu ai.)

Kanu Hpawa Lu e shaprat ai shannau ni marai mali rai ma ai. Lu yan Naw gaw naw kaji yang n nga mat ai majaw, kanau Ma Kaw Maran Ja Tawng hte shannau hkrai kaba wa ma ai.

2. Ma Prat Lawu Tsang Hpaji Sharin Ten

Ma Brang Seng gaw, 1939 ning asak 8 ning du wa hkra, jawng n lu lung ai sha, Uru Seng Maw ga kaw kanu yen kawa hpe Buga ginra nam kahtawng bungli shaja ni galaw garum nna nga nga ai.

1939 ning hta, Myitkyina kaw nga ai kawa Doi (Dusat yam-nga sarawun Maran Brang Doi) Hpakant de lung wa nna ma Brang Seng hpe jawng shalun na matu woi mat wa ai. Shingrai dai shaning jang, Sinlum Pangmu kaw kanu Doi Sarama Lahtaw Nang Seng a kawa, mayu dingla Tawng-uk Lahtaw Du Lum a nta e wa tawn da a majaw, dai shaning kaw nna ma Brang Seng, kaji kawoi ni kaw hkai sun ni galaw garum let, jawng kaji sharin la hpang wa nu ai.

1940 ning hta, Myitkyina e sara kaba Duddro hpaw hpang ai ABM ( American Baptist Mission) jawng de bai htawt lung wa nna, tsang langai lung matut ai. 1941 ning laika tsang 2 lung nga ai ten hta No. 2 Mungkan majang kaba byin mat sai majaw, 1942-43 ning hta, Uru Sengmaw ga de kanu yen kawa hte bai wa nga mat ai. 1944 ning majan ngut ai hte Kawa Doi bai wa woi la nna Manhkring hkauna pa kaw tsang 3 hpe hkauna galaw garum let, matut lung la sai. Nam hkan hprawng ayai hkawm nga ai mare  masha ni, Manhkring jawng hpe atsawm bai wa lu hpaw da masai hte maren, jawngma ni mung jawng atsawm bai lung ma ai. Ma Brang Seng mung tsang 4 hpe hkauna galaw let, Manhkring  jawng e bai lu lung awng la sai.

3. Laprang Tsang Hpaji Sharin Ten

Matut nna, Manhkring kaw tsang 5 lung nga yang, 1946 ning hta shi hpe tsawra nna jawng shalun ya nga ai kawa Doi, dusat yam-nga sarawun akajawng sha n nga mat wa sai. Dai hpang shaning, tsang 6 hpe sharin matut nga yang, shangai kanu bai n nga mat wa sai lam hpe na lua ai majaw, ma Brang Seng a prat ta, dai ten kaw n, "Yawng-hkyen ai" ngu ai hpe grai chye na hkam sha mat nu ai re. Shi a ka  matsing buk ni hta, kawa Doi hpe marit let, shi hpa gade daram tsaw ra ai, kaning rai tsawra ai lam ni hpe ka da nga ai. Kawa Doi gaw, maisau shaja hta, "Brang Seng gaw, shangun hkraw ai, zet tsang ai ma re" ngu ka nhtawm, shakum e shi hpe shagrau ai hku nna, shakap da da chye ai lam ni, kawa Doi gaw, asuya magam gun masha kaba raitim, makam masham lam hta ngang kang ai, sari rawng ai, tsa chyaru, hka-yawm n lu sha ai lam ni hpe ka matsing da nga ai. Kanu hpe marit nna mung, kanu shi hpe kade sha myit dum marit let si mat wa sai kun? Nu hpe matsan dum dik ai, nga nna ka da ai hpe mu hti lu ai.

Shing-rai, yawn hkyen hkrum hkra let, kanu Doi sharin shaga uphkang woi awn ai npu e nga kaba wa nna, nta bungli ni galaw let, jawng hpaji laika ni hpe Manhkring

jawng e tsang 8 du hkra, sharin hkam la lu ai.

Jawng e mung, Maran Brang Seng gaw, sara, sarama ni a shangun hkraw ai, maidang tsang ai jawngma re nga nna mying kaba wu ai. Dai majaw shara shagu shi n lawm ai n nga, jawng bungli galaw ai lam hta mung, shi gaw shawng lam de lawm, ginsup ai lam ni hta mung ningtawn ai kaw lawm, grau nna "gawdin" htawng ginsup ai hta ninghkring hpung hta lawm, tsang (9,10) hta gaw, jawng a Team Leader tai hkra rai nu ai. Sumtsan gat shingjawng ai hta mung, sharawng ai hte maren ningtawn nga ai.

Dai sha n-ga, mare buga shawa bungli kaji kaba shagu hta mung, n-yet n hprai azet atsang shanglawm gunhpai lawm wu ai. Nawku hpung lam hta mung ayan shang lawm nga ai hte maren, Ramma hpung hpe mung woi awn lu nga ai. Music, mahkawn mangoi, madum sumpyi hpung hta, shi hte lawu e mying rawng ai manang ni lawm ma ai.

(1) Marang Brang Shawng (2) Hpau-wi Htingnan (3) Share Zau Doi (4) Kumbu L Doi (5) Hpauyu Roi (6) Sumlut Kaw (7) Jangma Lu Bu (8) No Mi Ta (9) Labang La (10) Sara U Pa Lay (11) Sara Jangma Grawng (12) Sara Hpaujang Gam (13) Sara Htwe Htoo, kaga ni mung naw lawm ai.

Lahtaw Nang Bawk (May Nang Bawk), laiwa sai 1960 ning grupyin aten ladaw mi hta anhte myu shayi num ni kaw na tsawm shayi rai nga ai. Ya du hkra shi hpe may nang bawk ngu yang she chye ma ai.  Lawdan Zaau Bawm gaw laili laika hte seng ai kaw myusha lam yan hku shakut nga ai ten May Nang Bawk mung Yangung ga hkrang shalat tsawm shayi langai hku mying satang hkung nga lai wa sai rai. Shi a kahpu gaw Pilot Zau Mai ngu ai wa re. Jinghpaw ma ni kaw pilot shi langai sha nga yu ai rai n na shi a mying mung pilot mying hkawt lu mat ai. Pilot Zau Mai, May Nang Bawk, Gauri Panlawng ngu ai mying mu na hti hkrup yang anhte ni shagrau ra ai ni re hpe saw lajin dat ai law.

 (Simsa Kasa Volume 6, Issue 2 hpe N-GUN JA WA bai ka gayet la ai)