ေက်ာက္စိမ္းေစ်းကြက္ ၁၉၉၀-၂၀၁၆
ျမန္မာျပည္ ဖားကန္႕ လံုးခင္း ဆိုင္းေတာင္ နဲ႕ တရုပ္ျပည္ ေရႊလီ ယင္းက်န္း မံခ်ီ ထန္ခ်ဳန္း ျကယ္ေဂါင္ ကူမင္း စတဲ႕ျမိဳ႕မ်ားက ေက်ာက္စိမ္း တူးေဖၚျခင္း ေရာင္းဝယ္ကူးသန္းျခင္းေတြ ''ဘီဇက္ေဇာ္လီ(ကခ်င္ျပည္)''
တရုပ္ျပည္ ယူနန္ျပည္နယ္ျမိဳ႕ေတာ္ ကူမင္း မွာ ျပပြဲလုပ္ရင္ ေက်ာက္စိမ္းတုံးမ်ား ကို တရုပ္ျမန္မာ ကုမဏီမ်ားက ခင္းက်င္းျပသျကျပီး တိုင္ဝမ္နဲ႕ေဟာင္ေကာင္ ကုမဏီမ်ားကေတာ့ တန္ဖိုးျကီး ေက်ာက္စိမ္းလက္ဝတ္ရတနာ အေခ်ာထည္မ်ားကို ျပသေရာင္းခ် ျကပါတယ္။
တရုပ္ျမိဳ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕ေတြကလဲ သူတို႕ျမိဳ႕မွာ ေက်ာက္စိမ္းေစ်းကြက္ေရာက္လာ
.
.
.
ေက်ာက္စိမ္းသမိုင္း
'' ၁၉၉၀ မတိုင္မီ ေရႊလီမွာ ေစ်းအေကာင္းဆံုးရခဲ႕ပါတယ္။
'' ၁၉၉၅ အထိ ေစ်းေကာင္းရဆဲ ေရႊလီေရာက္တဲ႕ ေက်ာက္သမားတိုင္း မေရာင္းရ မရွိခဲ့ပါ။
'' ၂၀၀၀ ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာဘက္က ေက်ာက္မ်ား သိပ္အေရာင္း မေကာင္းေတာ့။
'' ၂၀၀၈ တရုပ္ျပည္အိုလံပစ္ မတိုင္မီ ေစ်းကြက္ေကာင္းခဲ႕ျပီး တေျဖးေျဖးက်ဆင္းလာပါတယ္။
'' ၂၀၀၉-၂၀၁၀ မွာေတာ့ ကုမဏီေခတ္ ေရာက္လာပါတယ္။ ကုမဏီမ်ားကို အစိုရက ေက်ာက္စိမ္းတန္ဖိုး 50% - 50% အစိုးရနဲ႕ ကုမဏီ ခြဲေဝယူတဲ႕ ေခတ္ ေရာက္လာပါတယ္။ ျမန္မာတျပည္လံုးက အလုပ္လက္မဲ႕ေတြ သူေဌးျဖစ္လိုသူေတြ ေရမေဆးေက်ာက္ ဆိုတဲ႕ ကုမဏီစြန္ပစ္ ေျမစာမ်ားက လုယက္ရွာေဖြသူ သိန္းနဲ႕ခ်ီျပီး ရွိလာပါတယ္။
''ေရမေဆးေက်ာက္ အမ်ားစုက တန္ဖိုးနည္းပါတယ္။ ယခင္ 1Kg=Yuan 400 ေလာက္ ရေပမဲ႕ အခု 2015 မွာ 1Kg=Yuan 50 ျဖစ္ေနပါတယ္။ တရုပ္ျပည္မွာ စုပံုျပီး တတန္ကို 1ton=Yuan 4000 - 10,000 နဲ႕ ေရာင္းေနပါတယ္။ (Yuan 1 = Kyat 165, 2016 Mar).
'' ၂၀၁၂-၂၀၁၃ မွာ ကခ်င္ KIA နဲ႕ အစိုးရစစ္တပ္ အျပင္းထန္တိုက္ပြဲမ်ားေျကာင
အခုဆိုရင္ ဖားကန္႕ မႏၱေလး ေနျပည္ေတာ္ ရန္ကုန္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစ်း နဲ႕ ျမစ္ျကီးနားျမိဳ႕ အထိ ေက်ာက္စိမ္းျပပြဲ ေစ်းကြက္လုပ္ေနပါတယ္။ မစည္ကားေသးေပမဲ႕ တရုပ္ေစ်းကိုကြက္ျပိဳင္ဖို႕
.
.
.
၂၀၁၄-၂၀၁၆
ေက်ာက္စိမ္းေစ်းကြက္ က်ဆင္း
တရုပ္အစိုးရ ေပၚလစီေျပာင္းသြားပါတယ္။ တရုပ္ဘဏ္ေတြက ျမန္မာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ (ဗဟိုအစိုးရ) က ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ခြင္ပါမစ္ရ ကုမဏီမ်ားကို ေငြထုတ္မေခ်းေတာ့ျခင္း က အဓိက ျဖစ္ပါတယ္။
(လက္ပေတာင္းေတာင္ေျကးနီ.. ေရႊဂတ္စ္ဓါတ္ေငြ႕. ေက်ာက္ျဖဴစက္မႈဇံု.. မိုဘိုင္းဖုန္းလုပ္ငန္း..လွ
ပိုျပီးအဓိက က်တာကေတာ့ တရုပ္အစိုးရ သမတသစ္ ရွီက်င္ဖန္ တက္လာျပီး လာပ္စားမႈမ်ား ဖမ္းဆီး ေထာင္ခ် ပိုဆိုင္ပစၥည္းသိမ္းတဲ႕အျပင
တရုပ္အစိုးရက ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္း မဟုတ္တဲ႕ ေက်ာက္စိမ္းအေရာင္းဝယ္ကို အားမေပးေတာ့ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
တရုပ္ျပည္တြင္းက အိမ္ျခံေရာင္းျပီး ေက်ာက္စိမ္းေစ်းကြက္ ဝင္လာသူမ်ား ျမန္မာျပည္က ျမန္မာ ကခ်င္ ေက်ာက္သမားမ်ား အရင္လို ေခတ္မေကာင္းေတာ့ပါ။ အမ်ားအားျဖင့္ ေက်ာက္ေလာက လုပ္ကိုင္သူမ်ား ယံုျကည္စိတ္ခ်မႈ ရွိျကေပမဲ႕ ေနာက္ပိုင္း ေက်ာက္စိမ္း ေရာင္းမရရင္ အေပါင္ထားတဲ႕ လုပ္ငန္းပါ ဝင္လာပါတယ္။ လူလိမ္ပြဲစား အျပင္ တရုပ္ ျပည္တြင္းဘဏ္မ်ားက တလ 3% အတိုးနဲ႕ယူျပီး ေက်ာက္စိမ္းအေပါင္ လုပ္ငန္းမွာ တလ 10% ကေန 15% အထိ အတိုးယူ ေငြေခ်းစားျခင္းေတြ ေပၚလာပါတယ္။
'' တရုပ္အစိုးရ အခြန္ဌာနက ေက်ာက္စိမ္းသယ္သူေတြကို ဖမ္းဆီး သိမ္းဆည္း ေက်ာက္စိမ္းျပန္ရလိုရင္ အလြန္မ်ားျပားတဲ႕ေငြနဲ႕ ျပန္ေရြး ရတဲ႕ လာပ္စားမႈျကီးေတြ ျကီးစိုးခဲ႕ပါတယ္။ အခု တရုပ္အစိုးရသစ္မွာ လာပ္စားသူ ရဲ အခြန္ဝန္ထမ္းေတြ အကုန္ဖမ္းဆီး လိုက္လို႕ ၂၀၁၅ ေနာက္ပိုင္း တရုပ္ျပည္ဖက္မွာေတာ့ ေက်ာက္စိမ္း အဖမ္းဆီး မရွိေတာ့ပါ။
.
'' ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္း ဆိုင္းငံ႕ျပီးေနာက္ပိုင္း တပ္မေတာ္ ထိုးစစ္ေတြ - KIA ခံရျခင္း နဲ႕အတူ တရုပ္ဘဏ္မ်ားက ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္း မ်ားအတြက္ ေငြမေခ်းေတာ့ျခင္း စတင္ပါတယ္။ ကိုးကန္႕ တိုက္ပြဲမ်ားလဲ ျဖစ္ခဲ႕ျပီး တရုပ္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး တင္းမာခဲ႕ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္ကို တရုပ္သမတရဲ႕ ႏိုင္ငံေတာ္ဧည့္သည္အျဖစ္ ဖိတ္ျကား လာေရာက္ျပီးတဲ႕ ေနာက္ပိုင္း ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရး အေျခေန ပိုေကာင္းလာပါေတာ့တယ္။
.
.
.
ျမန္မာျပည္အေျခအေန
တရုပ္ အခြန္နဲ႕ ရဲအဖြဲ႕ လုပ္နည္းအတိုင္း သမတဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္မွာ ျမန္မာျပည္ မိုဘိုင္းအဖြဲ႕ ဆိုျပီး အကုန္လိုက္ဖမ္းဆီး ခဲ႕ဘူးပါတယ္။ အမႈေပါင္း ၁၅၀၀ ေက်ာ္ ဖမ္းဆီးသိမ္းဆည္းခဲ႕ပါတယ္။ ၂၀၁၅ ဒီဇင္ဘာလမွာ '' ဖမ္းရသမွ်ရဲ႕ ၃၅% မိုဘိုင္အဖြဲ႕ ယူေစသတည္း'' ဆိုတဲ႕ မူဝါဒနဲ႕ မိုဘိုင္းအဖြဲ႕ကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္ပါျပီ။
ေရမေဆးေက်ာက္ လို႕ေခၚတဲ႕ ကုမဏီစြန္႕ပစ္တဲ႕ ေျမစာထဲက ေက်ာက္ရိုင္းတံုး ေကာက္တဲ႕ ေခတ္မွာ ေက်ာက္ျကည့္တတ္သူမ်ား ကားျကီဘက္ဖိုး ေမာင္းတတ္သူမ်ားကို ကုမဏီဝန္ထမ္းအျဖစ္ လစာ ၂သိန္းေလာက္ ေပးပါတယ္။ ကုမဏီအလုပ္ မရသူအမ်ားစု သိန္းခ်ီတဲ႕ ေအာက္ျမန္မာျပည္က ဗမာ ရခိုင္မ်ားစြာ ေရမေဆးေက်ာက္ လုပ္ေနျကပါတယ္။ ဗမာလူငယ္မ်ားစြာ ကုမဏီအလုပ္ျကိဳးစားျကတယ္။ ထမင္းထုပ္လက္ဆြဲ တေနကုန္ မနားမေန အရမ္းအလုပ္ျကိဳးစားျကတာ ေတြ႕ရတယ္ လို႕ ဘီဇက္ေဇာ္လီ ေရးသားထားပါတယ္။ ၂၀၁၅ မွာ ကုမဏီျကီးမ်ား ေျမစာပံု ျပိဳက်ျပီး ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ လူငယ္မ်ားစြာ ေသဆံုးသြာခဲ႕တာ ဝမ္းနည္းစရာပါ။
၁၉၉၀ အခ်ိန္က ''ေလာပန္ေလာင္း'' ဆိုတဲ႕ သီခ်င္းကို KIA စစ္သားျဖစ္ခဲ႕သူ ကိုေအာင္ဆန္း စတင္သီဆိုခဲ႕ျပီး ယေန႕တိုင္ အဆိုေတာ္အသီးသီးက ထပ္မံသီဆို ဆန္းသစ္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ဖားကန္႕နယ္ေ
ေရာက္ရင္ ဒီသီခ်င္းသံ ျကားရပါလိမ့္မယ္။
.
မူးရစ္ေဆးဝါး ဘိန္ျဖဴ ဘိန္းမဲ ေဆးျပားေတြ .. အလြန္ဝမ္းနည္းစရာေကာင္းပါတယ
.
.
.
အစိုရသစ္ ဘာလုပ္မလဲ..
အခုဆို တရုပ္ျပည္မွာ ေရာင္းမရလို႕ မႏၱေလး ေနျပည္ေတာ္မွာ ျပန္သယ္လာ ေရာင္းမွ အဆင္ေျပသြားတာေတြ ရွိေနပါျပီ။ ကယ္ရီသယ္တဲ႕ အခက္ခဲေျကာင့္ ေက်ာက္စိမ္း အလံုးငယ္မ်ားပဲ ျမန္မာျပည္ကို ျပန္သယ္ယူျကပါတယ္။ ေက်ာက္သမား ၃၀% ကေတာ့ ေရႊလီ မေနေတာ့ပဲ ဖားကန္႕မွာ ျပန္ေနထိုင္ လုပ္ကိုင္ေနပါျပီ။ တရုပ္ႏိုင္ငံသား ဝယ္လက္မ်ားစြာ ဖားကန္႕ မႏၱေလး ေတြမွာ လာေနျကျပီး တခ်ိဳ႕ (၁၀)ႏွစ္ ေနထိုင္ခြင့္ပါမစ္ ေတြေတာင္ ရထားျကတယ္လို႕ ဆိုျကပါတယ္။ .
.
''Eleven Media'' 28.Mar.2016 ေဆာင္းပါးအရဆိုရင္ တူးေဖာ္ေရး ပါမစ္ရထားတဲ႕ ကုမၸဏီေပါင္း (၆၂၇) ခုမွာ လုပ္ကြက္ ဧရိယာ ၂၂၅၅၈ ဧက လုပ္ခြင့္ေပးထားပါတယ္။ Global Witness အဖြဲ႕က ၂၀၁၄ တႏွစ္တည္း ကန္ေဒၚလာ ၁၂ ဘီလ်ံ တရုပ္ျပည္ကို တင္ပို႕ခဲ႕တယ္ ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာဘက္က စာရင္းမမွန္ေပမဲ႕ တရုပ္အစိုးရစာရင္းကေတာ့ မွန္မွာပါ။ EITI အစီရင္ခံစာမွာ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ေက်ာက္စိမ္းေရာင္းခ် အခြန္ ကန္ေဒၚလာ ၄၅သန္း (က်ပ္ ၅၃၅၂၃ သန္း) သာ ႐ွိတယ္ ဆိုေတာ့ ကုမဏီ တူးလို႕ ရတဲ႕ေက်ာက္စိမ္းတန္ဖိုးကို ႏိုင္ငံေတာ္တဝက္ ကုမဏီတဝက္ ယူရမယ္ ဆိုတဲ႕ ေပၚလစီက မျဖစ္ႏိုင္တဲ႕ ရယ္စရာ ျဖစ္ေနပါတယ္။
ေရာင္းရေငြ တန္ဖိုး လိမ္လည္ျပမွာ ၁၀၀% ေသခ်ာပါတယ္။ အစိုး႐ ေရာင္းခြန္ ၅% နဲ႕ ေက်ာက္စိမ္းတြင္း ထုတ္ကုန္တန္လဘိုးရဲ႕ ၅၀% ကို အစိုးရ တကယ္႐ွိဖို႕ လိုပါတယ္။
ဂန္႕ေဂါ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေဟာင္း
အစိုးရေဟာင္း သက္တမ္းမကုန္ခင္ ေျမစာပံုျပိဳျပီး လူရာေပါင္းမ်ားစြာေသဆံုးျခင
အရင္က ၃/၄ လ ေလာက္ လုပ္ရမဲ အစား စက္ျကီးေတြနဲ႕ ၃/၄ ရက္နဲ႕ လုပ္ေနပါျပီ။ ေျမစာစြန္ပစ္ေရးလဲ ျပသနာျကီး ျဖစ္ေနျပီး ပတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္စီးမႈ မ်ားစြာနဲ႕ပါ။
စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕ သြားေရာက္စစ္ေဆးျပီး ကခ်င္ျပည္နယ္ ဝန္ျကီးခ်ဳပ္ကို သတိေပးျခင္း ညြန္ခ်ဳပ္၂ဦးနဲံ အျကီးတန္းဌာနဆိုင္ရာ အရာရွိမ်ားကို အေရးယူ အလုပ္ထုတ္ပယ္ခဲ႕ပါတယ္။ ထံုးစံအတိုင္း တရားရံုး မေရာက္ပါဘူး။
ဖားကန္႕ေဒသဟာ အေရးေပၚ ကယ္ဆယ္ရမဲ႕ အေျခအေန ျဖစ္ေနပါျပီ။
.
.
.
နိဂံုး
ေငြအေျမာက္အမ်ား ႐ွိေနတဲ႕ ဖားကန့္ေဒသ ေက်ာက္စိမ္းေတြ
''ဆက္ျပီးလုပ္ခြင့္ေပးေနဦး
'' အဲဒီကုမၸဏီေတြ အစုရွယ္ယာပိုင္ဆိုင္မႈ (ဘိန္းမူးရစ္ဘုရင္ မျဖစ္ေရး)
'' အစိုးရ အခြန္ အမွန္ကန္ရဖို႕ ပြင့္လင္းျမင္သာေရး
'' ဧရာမ စက္ျကီးေတြသံုးလုပ္ေနတဲ႕ ကုမဏီမ်ားကို တရုပ္အစိုရလို အမွန္ကန္ ရာျဖတ္ေတြနဲ႕ တန္ဖိုးတြက္ေပးဖို႕..
'' ေနာက္ဆံုး ေက်ာက္စိမ္းေစ်းကြက္နဲ႕ ေက်ာက္စိမ္းလက္ဝတ္ရတနာ လုပ္ငန္းေတြ ျမန္မာျပည္ လာေရာက္ရင္းႏွီေရး ..
.
.
လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ ျဖစ္တဲ႕ တပ္မေတာ္နယ္ျခားေစာင့္တပ္ နဲ႕ ေကအိုင္ေအအဖြဲ႕ ေတြ ၂ဖက္စလံုး ေက်ာက္စိမ္း အခြန္ေကာက္ေနျကပါတယ္။
NLD-Military ညြန့္ေပါင္းအစိုးရအဖို႕ တပ္မေတာ္နဲ႕ ေကအိုင္ေအနဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရး တနည္းအားျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးနည္းသာမက အက်ိဳးအျမက္ မွန္ကန္စြာ ခြဲေဝေရး အလြန္အေရးျကီးေနပါတယ္။
.
ေဇာ္ေအာင္
၅.၄.၂၀၁၇
No comments:
Post a Comment