ခ်က္ကိုစလိုဗက္ကီးယားနိုင္ငံ မွာ ကတ္တီပါ လူထု ေတာ္လွန္ေရး ကို ဦးေဆာင္ ခဲ့သူ လည္း ျဖစ္၊ ခ်က္သမ္မတနိုင္ငံ ရဲ့ ပထမ ဦးဆုံး သမ္မတ လည္းျဖစ္တဲ့ Vaclav Havel ဗားစ္လာ့ဗ္ ဟာဗဲလ္ ဟာ အသက္ ၇၅ နွစ္ အရြယ္မွာ ကြယ္လြန္ သြားျပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ျပဇာတ္ေရးဆရာလည္း ျဖစ္ခဲ့ဖူးသူ မစ္စတာ ဗားစ္လာ့ဗ္ ဟာဗဲလ္ ဟာ နာတာရွည္ လူျကီး ေရာဂါ ခံစားေနရျပီး တနင္္ဂနြေေန့ မနက္မွာ ဆုံးပါးသြားခဲ့တာလို့ သူ့ရဲ့ အတြင္းေရးမွူး က ျေပာပါတယ္။
သူ့ရဲ့ေနာက္ဆုံးအခ်ိန္မွာ ဇနီးျဖစ္သူ ဒက္မာရာနဲ့ သီလရွင္အေတာ္မ်ားမ်ား သူ့အနားမွာ ရွိေနခဲ့ျပီး၊ ျငိမ္းျငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းရွိ ခဲ့တယ္လို့ သိရပါတယ္။
သူ့ဘဝအျေကာင္း တေစ့တေစာင္း
ဗားစ္လာ့ဗ္ ဟာဗဲလ္ကို ၁၉၃၆ ခုနွစ္မွာ မြေးဖြားခဲ့တာ ျဖစ္ျပီး ငယ္စဉ္က ခ်မ္းသာ ျကြယ္ဝတဲ့ မိသားစုတြင္းမွာ လိုေလေသးမရွိ ေနထိုင္ခဲ့ရပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ကြန္ျမူနစ္တြေ အာဏာရလာခ်ိန္မွာေတာ့ သူ့မိသားစု ခ်ြတ္ျခုံက်ေအာင္ ဆင္းရဲ သြား ခဲ့ရပါတယ္။
ကြန္ျမူနစ္ အစိုးရသစ္က ဗားစ္လာ့ဗ္ ဟာဗဲလ္ကို ဓနရွင္လူတန္းစား အျဖစ္သတ္မွတ္ျပီး အထက္တန္းအဆင့္ ပညာသင္ခြင့္ ပိတ္ပင္ခဲ့ေပမယ့္ ဗားစ္လာ့ဗ္ ဟာဗဲလ္ဟာ ေန့ဘက္မွာ ဓါတ္ခြဲခန္း အကူ အျဖစ္ အလုပ္လုပ္ျပီး ညက်ောင္းတက္ကာ ပညာ ဆည္းပူးခဲ့ပါတယ္။
၁၉၆၈ ခုနွစ္ Alexander Dubcek ဦးေဆာင္တဲ့ ေတာ္လွန္မွုတြေ ျဖစ္ခဲ့ျပီး ျပုျပင္ ျေပာင္းလဲေရး လမ္းစနဲ့ ခ်က္ကိုစလိုဗက္ကီးယားနိုင္ငံ ကြန္ျမူနစ္ စနစ္ က လြတ္ျေမာက္ ေရး မ်ွော္လင့္ခ်က္တြေ ပထမဆုံးအျကိမ္ ေပၚလာခ်ိန္မွာေတာ့ မစ္စတာ ဟာဗဲလ္ဟာ ေအာင္ျမင္ က်ော္ျကားတဲ့ ျပဇာတ္ေရး ဆရာ တဦး ျဖစ္ေနပါျပီ။
သူေရးတဲ့ ျပဇာတ္တြေထဲမွာ ကြန္ျမူနစ္အစိုးရကို ျေဗာင္ ေဝဖန္ သေရာ္တာတြေ လုပ္ခဲ့တဲ့ အတြက္ သူ ကမ္ဘာက်ော္ သြားခဲ့ ပါတယ္။
မစ္စတာ ဟာဗဲလ္က သူဟာ နိုင္ငံေရး စာေရးဆရာတဦး မျဖစ္ခ်င္ ခဲ့ျေကာင္းျေပာခဲ့ပါတယ္။ နိုင္ငံေရး နဲ့ မပတ္သက္ခ်င္ေပမယ့္ လည္း အနုပညာေကာင္း ဆိုတာ နိုင္ငံေရး နဲ့ အျမဲ ဆက္နြယ္ေနတယ္ လို့ သူ့အေနနဲ့ ယူဆျေကာင္း ျေပာပါတယ္။
အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ မစ္စတာ ဟာဗဲလ္ ဟာ လူ့အခြင့္အေရး ျေကညာစာတမ္း Charter 77 လွုပ္ရွားမွုမွာ ပါဝင္ ကူညီခဲ့ျပီး ခ်က္ကိုစလိုဗက္ကီးယား မွာ အက်ော္ျကားဆုံး အတိုက္အခံ တဦး ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီ့ေနာက္ အစိုးရကို ဆန့္က်င္မွု စြဲခ်က္နဲ့ ေထာင္ဒဏ္က် ခံခဲ့ရျပီး ေထာင္က လြတ္လာခ်ိန္ မွာလည္း ေထာက္လွမ္းေရးတြေရဲ့ မျပတ္ ေစာင့္ျကည့္တာကို ခံခဲ့ရ ပါတယ္။
၁၉၈၉ ခုနွစ္အကုန္ေလာက္မွာေတာ့ ကတ္တီပါ ေတာ္လွန္ေရးလို့ ေခၚတဲ့ ၁၈ရက္ျကာ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆန္ဒျပမွုျကီးကို မစ္စတာ ဟာဗဲလ္ ဦးေဆာင္ ခဲ့ျပီး ကြန္ျမူနစ္ အစိုးရကို ျဖုတ္ခ် နိုင္ခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီေနာက္ မစ္စတာ ဟာဗဲလ္ ခ်က္ကိုစလိုဗက္ကီးယား သမ္မတ အျဖစ္ ခန့္အပ္ခံရပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဆလိုဗက္ကီးယား အမ်ိုးသားေရးဝါဒီတြေ ကိုယ္ပိုင္ လြတ္လပ္ေရး ေတာင္းဆို ခဲ့ရာကေန နိုင္ငံ နွစ္ျခမ္း ကြဲသြားခဲ့ျပီး မစ္စတာ ဟာဗဲလ္ကို ရာထူးကေန နွုတ္ထြက္ေပးဖို့ ေတာင္းဆို ဆန္ဒျပမွုတြေ ေပၚေပါက္ခဲ့ပါတယ္။
သူရာထူးက ဆင္းေပးခဲ့အျပီး ၁၉၉၃ ခုနွစ္မွာ ခ်က္သမ္မတနိုင္ငံသစ္ရဲ့ ေခါင္းေဆာင္ အျဖစ္ ျပန္အရြေးခံ ခဲ့ရပါတယ္။
ဒုတိယ သမ္မတ သက္တမ္း အကုန္ ၂၀၀၃ ခုနွစ္မွာေတာ့ သမ္မတအျဖစ္ ဆက္အရြေးမခံေတာ့ပဲ ကမ္ဘာတဝွမ္းက လူ့အခြင့္အေရး လွုပ္ရွားမွုတြေမွာ ပါဝင္ ကူညီ ေဆာင္ရြက္ ခဲ့ပါတယ္။
မစ္စတာ ဟာဗဲလ္ဟာ ျမန္မာနိုင္ငံအေရးမွာလည္း အထူးကူညီ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူ တဦးျဖစ္ျပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုျကည္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနိုဘယ္လ္ဆု ရေရးအဆိုကို ေထာက္ခံခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။
http://www.bbc.co.uk/burmese/news/2011/12/111218_havel_died.shtml
No comments:
Post a Comment